ISO 31000:2018 – Risk Yönetim Sistemi Nedir?

ISO 31000:2018, bir kuruluşun karşılaştığı riskleri proaktif ve sistematik bir şekilde yönetmesi için rehberlik sağlayan uluslararası bir standarttır. Bu standart, bir yönetim sistemi belgesi olmaktan ziyade, risk yönetimini bir kuruluşun stratejik planlama, karar alma ve operasyonel süreçlerine entegre etmeye odaklanan bir çerçeve ve prensipler bütünüdür. Her türden ve büyüklükteki kuruluş için tasarlanmıştır ve hem kamu hem de özel sektörde uygulanabilir.

ISO 31000'e göre risk, bir hedefe ulaşma üzerindeki belirsizliğin etkisidir. Bu, hem olumsuz tehditleri (finansal kayıplar, itibar zararı) hem de olumlu fırsatları (yeni pazar fırsatları, teknolojik yenilikler) kapsar. Standart, risk yönetiminin bir kuruluşun DNA'sına entegre edilmesini, yani ayrı bir işlev olarak değil, tüm faaliyetlerin ayrılmaz bir parçası olarak görülmesini savunur. Bu yaklaşım, kuruluşların daha bilinçli kararlar almasına, daha iyi performans göstermesine ve hedeflerine daha güvenli bir şekilde ulaşmasına yardımcı olur.

Ana Prensipler ve Kapsadığı Alanlar

ISO 31000, etkili bir risk yönetim sisteminin temelini oluşturan 11 ana prensip ve bir süreç modeli sunar. Bu prensipler şunlardır:

1.       Değer Yaratma ve Koruma: Risk yönetimi, kuruluşun değerini korumak ve artırmak için tasarlanmalıdır.

2.       Entegre: Risk yönetimi, kuruluşun tüm süreçlerine entegre edilmelidir.

3.       Yapısal ve Kapsamlı: Sistematik, zamanında ve tutarlı bir yaklaşım benimsenmelidir.

4.       Özelleştirilmiş: Her kuruluşun bağlamına ve hedeflerine uygun olmalıdır.

5.       Kapsayıcı: İlgili tüm paydaşlar, karar alma sürecine dahil edilmelidir.

6.       Dinamik: Riskler, sürekli değişen iç ve dış bağlam dikkate alınarak ele alınmalıdır.

7.       En İyi Mevcut Bilgi: Kararlar, eldeki en iyi bilgiye dayanmalıdır.

8.       İnsan ve Kültürel Faktörler: İnsan davranışlarının ve kurum kültürünün risk yönetimi üzerindeki etkisi göz önünde bulundurulmalıdır.

9.       Sürekli İyileştirme: Risk yönetiminin etkinliği, sürekli olarak izlenmeli ve iyileştirilmelidir.

Risk Yönetimi Süreci

ISO 31000, risk yönetimi sürecini üç ana aşamada ele alır:

1.       Risk Değerlendirme:

o  Risk Tanımlama: Potansiyel risklerin kaynaklarının ve sonuçlarının belirlenmesi.

o  Risk Analizi: Tanımlanan risklerin olasılığının ve potansiyel etkisinin değerlendirilmesi.

o  Risk Değerlendirme: Analiz sonuçlarına göre riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar verilmesi.

2.       Risk İşleme:

o  Riski ortadan kaldırmak (önlemek), azaltmak, paylaşmak (transfer etmek) veya kabul etmek gibi seçeneklerin belirlenmesi ve uygulanması.

3.       İzleme ve Gözden Geçirme:

o  Uygulanan risk işleme planlarının etkinliğinin düzenli olarak izlenmesi ve iç/dış bağlamdaki değişikliklere göre sürecin güncellenmesi.

Neden ISO 31000:2018 Uygulamalısınız?

·      Daha İyi Karar Alma: Risklerin sistematik olarak değerlendirilmesi, yöneticilerin daha bilinçli ve sağlam kararlar almasına olanak tanır.

·      Artan Verimlilik: Olası risklerin önceden belirlenmesi, sürprizleri ve operasyonel aksaklıkları azaltarak süreç verimliliğini artırır.

·      Güvenilirlik ve İtibar: Paydaşlara, risklerinizi ciddiye aldığınızı ve proaktif bir şekilde yönettiğinizi gösterirsiniz.

·      Yasal Uyum: Birçok sektörde ve ülkede risk yönetimi yasal bir gerekliliktir. ISO 31000, bu gerekliliklere uyum sağlamak için güçlü bir temel sunar.

·      Sürekli Gelişim: Dinamik yapısı sayesinde, işletmenizin değişen koşullara hızla uyum sağlamasını ve sürekli olarak gelişmesini destekler.

ISO 31000:2018, bir belge olmaktan çok, bir risk yönetimi kültürü oluşturma rehberidir. Bu rehberlik sayesinde kuruluşlar, belirsizlikler karşısında daha dirençli, hedeflerine ulaşmada daha emin ve geleceğe daha hazırlıklı hale gelirler.